ដំណាំស្ពៃក្តោប

I. ស្ថានភាពទូទៅ
ស្ពៃក្តោបជាដំណាំមួយប្រភេទដែលមានប្រភពកំណើតមក ពីទ្វីបអឺរ៉ុប។ ជាយូរយារកន្លងមកដំណាំនេះត្រូវបានគេដាំនៅក្នុងតំបន់
អឺរ៉ុបប៉ែកខាងកើតនិងតំបន់មួយចំនួនក្នុងទ្វីបអាហ្រ្វីប។ ក្រោយមកដោយវិទ្យាសាស្ត្របង្កាត់ ពូជជឿនលឿន គេបានបង្កាត់ពូជតំរូវទៅតាមតំបន់ដាំដុះ ដំណាំប្រភេទនេះស្ថិតនៅក្នុង គ្រួសារ Gruciferaeក្នុងអំបូរ Brassica Oleracea។ ស្ពៃក្តោបជាទូទៅចែកចេញជា ៣ប្រភេទ ទៅតាមពណ៍នៃស្លឹក ៖
-ពូជស្លឹកពណ៌ស្វាយ
-ពូជស្លឹកពណ៌ស
-ពូជស្លឹកពណ៌ក្រហម
ការនិយមដាំនៅប្រទេសកម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ ថៃ គឺពូជឈ្មោះ KK Grossផលិត ដោយក្រុមហ៊ុន Takiiseed Companny ។ នៅពេលថ្មីៗនេះ នៅប្រទេសភីលីពីនគេនិយម ដាំពូជឈ្មោះ Rareball ដែលផលិតដោយក្រុមហ៊ុន Kaneco Seed Company នៃប្រទេស ជប៉ុន។ គ្រាន់ពូជមានភាពល្អិតៗទំងន់១ក្រាម មានចំនួន ២០០-៣០០ គ្រាប់ដើម្បីដាំ១ហ.ត គេប្រើគ្រាប់ពូជចំនួន ៣៥០-៤០០ ក្រាម។
II.បច្ចេកទេសដំាដុះ
១-ការជ្រើសរើសរដូវ
ការជ្រើសរើសរដូវមានសារៈសំខាន់នៅក្នុងការដំាដុះដំណាំ ។ រដូវទាក់ទងនឹងសីតុណ្ហ- ភាពភ្លៀង សំណើម បរិយាកាសជំងឺ និងសត្វល្អិត។ ដំណាំស្ពៃក្តោបគេច្រើនតែដាំនៅរដូវ ត្រជាក់។ នៅប្រទេសកម្ពុជាយើងគេអនុវត្តន៍ពី ខែ តុលា ដល់ខែកុម្ភៈចន្លោះពេលនេះគឺ សីតុណ្ហភាពត្រជាក់ ពន្លឺថ្ងៃ និងចំណាំងរបស់ពន្លឺសមស្របសត្វល្អិត និងជំងឺមិនមានការ រាតត្បាតខ្លាំង។ ជំបោះពូជឈ្មោះ KK Cross មកពីជប៉ុនរដូវនេះសមស្របល្អជាងពូជ ឯ ទៀតៗ។
២-ការជ្រើសរើស និងរៀបចំដី
ដំណាំស្ពៃក្តោប ជាប្រភេទដំនាំមួយត្រូវការដុះលូតលាស់លើប្រភេទដីធូរស្រទាប់ដំាដុះ ជ្រៅសំបូរទៅដោយជាតិមមោកព្រមទាំងសំបូរទៅដោយសារធាតុចិញ្ចឹមផ្សេងៗទៀត។ ដំណាំនេះគេរាប់បញ្ចូលទៅក្នុងក្រុមមិនធន់ទាំ្រនឹងដីសាស៊ីដគេរៀបចំដីដោយប្រើត្រាក់ទ័រ គោយន្ត ឬដោយនង្គ័លគោមុននឹងភ្ជួរគេរាស់ទុកដីឲ្យស្ងួតស្រទឹកហើយប្រមូលយកស្មៅ ឬ កាកសំណល់ចេញពីដីឲ្យស្អាត ទើបគេភ្ជួរលើកដំបូង ក្រោយពីភ្ជួរហើយគេត្រូវហាលដីនោះ រយៈពេលៗទៅ៣ថ្ងៃរាស់បំបែកដីឲ្យល្អិត ទើបភ្ជួរប្រែដីលើកទី២ក្រោយពីភ្ជួរហើយត្រូវហាល ដីនោះឲ្យស្ងួតល្អដើម្បីឲ្យស្មៅឬសត្វល្អិតចង្រៃងាប់ប៉ុន្តែចំពោះដីដែលកង្វះជាតិកំបោរគេបាច កំបោរចំនួន២៥០ទៅ៣៥០គ.ក្រ /ហ.ត ហើយរាស់លុបទៅក្នុងដី។ គេភ្ជួរនឹងរាស់ចំនួន២ ទៅ៣លើកឲ្យបានជ្រៅនិងឲ្យល្អិតធានាឲ្យមានបន្ទុកខ្យល់គ្របគ្រាន់ និងឲ្យទឹកជា្របបានល្អ រក្សាសំណើមដីបានយូរ។ ជាទូទៅការរាប់ចំដីដំណាំបន្លែ គឺដីស្ងួតនិងមានប្រភពទឹកគ្រប់- គ្រាន់ដើម្បីស្រោចស្រព។
៣-ការបណ្តុះកូន
ដើម្បីធានាឲ្យកូនស្ពៃក្តោបដុះលូតលាស់ល្អគ្នាជំងឺ និងសត្វល្អិតបំផ្លាញ គេគួរតែ ជ្រើសរើសកន្លែង សំរាប់សាបកូនដែលមានលក្ខខណ្ឌដូចតទៅ។ដីមានជីជាតិនៅក្បែរប្រភព ទឹក ឃ្លាតឆ្ងាយពីចំការស្ពៃឯទៀត វាលស្រឡះមានពន្លឺគ្រប់គ្រាន់។ គេត្រូវភ្ជួរ ឬរៀបដីនោះ ឲ្យផុសល្អរើសយកស្មៅចេញ ហាលដីឲ្យស្ងួត វាយបំបែកដីឲ្យម៉ត់ល្អ ហើយបាចកំបោរ ស ចំនួន ២៥០ក្រាម លើផ្ទៃដី ២០ម២ ក្រោយមកលើករងឲ្យបានខ្ពស់គឺ ទទឹង ១មបណ្តោយ ១០ម កំពស់បី១៥-២០ស.ម ត្រូវយកជី១៥.១៥.១៥ចំនួន១៥០ក្រាមទៅបាចពីលើ ហើយ រាស់លុបជីនោះឲ្យកប់ទៅក្នុងដី(ហាមប្រើជីលាមកសត្វស្រស់មិនទាន់ពុក)ក្រោយមកទៀត យកថ្នាំប្រភេទ Furadan២០ ក្រាមនិងប្រភេទថ្នាំផ្សិតឈ្នោះ Mancozeb ឬOrthocideចំនួន ១៥ក្រាមទៅបាចលើថ្នាលនោះ ទើបគេសាបគ្រាប់ស្ពៃទៅក្នុងថ្នាលដោយប្រើទំងន់គ្រាប់ ចំនួន៣០០-៣៥០ក្រាម។ ក្រោយពីសាបហើយត្រូវយកកំទេចចំបើងស្ងួតកាត់ឲ្យខ្លីៗ បាច ពីលើឲ្យក្រាស់ល្មមហើយ ស្រោចឲ្យជោកទើបគ្របគំរបពីលើស្រោចទឹកពីរដងក្នុងមួយថ្ងៃ ស្រោចពេលព្រឹក និងពេលល្ងាច រយៈពេលពីរថ្ងៃក្រោយសាបត្រូវបើគំរបទាំងនោះចេញ ហើយគ្រប់សំណាញ់ពណ៌ខ្មៅក្រឡាញឹកឲ្យជិត ការពារកុំឲ្យពពួកសត្វល្អិតចូលបំផ្លាញ ដើម្បីឲ្យកូនស្ពៃដុះល្អគេចាប់ផ្តើមដកស្មៅ និងដករំលស់កូនស្ពៃចេញឲ្យរង្វើល ក្រោយពី សាបរយៈពេល៨-១០ថ្ងៃហើយស្រោចបំប៉នជីUrea ៤៦%ដោយប្រើកំរិត ១ស្លាបព្រា(១០ -១៥ក្រាម)លាយទឹក១៥-២០លិត្រ ស្រោចឲ្យជោគហើយស្រោចទឹកធម្មតាតាមក្រោយ។ ក្រោយមកពេលកូនស្ពៃអាយុ១៨-២០ថ្ងៃគេស្រោចទឹកធម្មតាតាមក្រោយUrea៤៦%ដដែល កំរិត១ស្លាបព្រា(១០-១៥ក្រាម)លាយទឹក១៥-២០លីត្រ ស្រោចឲ្យជោគនិងស្រោចទឹក ធម្មតាតាមក្រោយ។ អនុវត្តន៍តាមវិធីនេះរយៈពេល២០-២៨ថ្ងៃគេអាចដកកូនស្ពៃយកទៅ ដាំប៉ុន្តែមុននឹងយកទៅរយៈពេល២ថ្ងៃគេផ្អាកការស្រោចទឹកដើម្បីឲ្យកូនស្ពៃធន់ទ្រាំនិងការ កង្វះទឹកនិងធន់ នឹងកំដៅថ្ងៃដល់ពេលរៀបដកត្រូវស្រោចទឹកឲ្យជោគទើបគេដកកូនយក ទៅដាំគឺវាមានសន្លឹក៣-៤ កំពស់៨-១០ស.ម។ ចំពោះវិធីផ្សាំកូនវិញគេដកកូនស្ពៃមានអាយុ ១៤-១៦ថ្ងៃមានសន្លឹក២ គឺគេផ្សាំក្នុងកន្ទោង ឬស្បោងកៅស៊ូដោយក្នុងនោះមានលាយជីផេះ អង្កាម និងជីធម្មជាតិផុសល្អក្រោយពីផ្សំាក្នុងកន្ទោងហើយស្រោចទឹកជោគនិងគ្រប់ពេលថ្ងៃ រយៈពេល២ថ្ងៃទើបលែងគ្រប គឺបើចំហទាំងយប់ទាំងថ្ងៃលើកលែងតែពេលភ្លៀងទើបគ្រប គំរបការពារពីលើ។ក្រោយពីផ្សាំរយៈពេល១០-១២ថ្ងៃអាចដាំបាន។
៥-ការស្រោចស្រព
ដំណាំអំបូរស្ពៃត្រូវការទឹកជាប្រចាំ ប៉ុន្តែវាមិនត្រូវការសំណើមដីខ្ពស់ពេលនោះ ទេជាមធ្យោមចន្លោះពី៨០-៨៥% ។គេស្រោចទឹកបានច្រើនវិធីគឺស្រោចដោយប៉ោតព្រឹក និងល្ងាច លើផ្ទៃដី១៥ម2 ក្នុង១ថ្ងៃជាមធ្យមពី៧០-៨០ លីត្រ។ ចំពោះការស្រោចដោយ ឧបករណ៍ម៉ាស៊ីនទំនើប ១ថ្ងៃគេបាញ់ម្តង ជាពិសេស នៅពេលល្ងាចជាការល្អ។ ចំពោះ ការស្រោចដោយបញ្ចូលផ្ទាល់គេធ្វើឡើងលើប្រភេទ ដីរាបស្មើនិងដំណាក់កាលស្ពៃក្តោប រួចហើយ។ ដំណាំនេះត្រូវការទឹកខ្លំាងក្នុងក្នុងដំណាក់កាលក្រោយដាំ ៤៥-៥០ថ្ងៃ។
៦-ការជ្រំជ្រួយដី
ការជ្រំជ្រួយដីពូនគល់ មានគោលបំណងយ៉ាងសំខាន់គឺ ធ្វើឲ្យដីធូរខ្យល់ចេញចូល ព្រមទាំងរក្សាសំណើមបានយូរ ការជា្របទឹកបានរហ័សបន្ថយការការដុះស្មៅ។ មុនពេល ជ្រំដីគេត្រូវផ្អាកការស្រោចទឹកចំនួន១ថ្ងៃមុនហើយជំ្រជ្រួយដីឲ្យផុសនិងបន្ទាប់មកហាលដី នោះមួយថ្ងៃទៀតដើម្បីឲ្យស្មៅងាប់ក្រោយមកទើបគេស្រោចទឺកឲ្យជោគខ្លាំង។ ការជ្រំជ្រួយ ដីគេធ្វើឡើងជា ២លើក គឺលើកទី១ចំនួន ១០-១៥ថ្ងៃក្រោយដាំនិង លើកទី២ គឺ៣៥-៤០ ថ្ងៃក្រោយដាំក្រោយមកទៀតគេមិនជ្រំជ្រួយដីឡើយ គឺក្រាន់តែសំអាតស្មៅប៉ុណ្ណោះការពារ ការដាច់ឫសរបស់ស្ពៃពន្យារពេលក្តោប។
៧-ការប្រើប្រាស់ជី
ដំណាំស្ពៃក្តោបត្រូវការជីយ៉ាងខ្លាំង ជាងដំណាំស្ពៃឯទៀត។ ក្នុងដំណាក់កាលនៅតូចវា ត្រូវការធាតុអាសូត (N) ច្រើនដើម្បីដុះលូតលាស់ទំហំស្លឹក និងចំនួនស្លឹកព្រមទាំងពន្លូតដើម ពិសេសគឺដំណាំមានពណ៌បៃតងខ្ចី។ ចំពោះធាតុផូស្វ័រ (P) ដំណាំត្រូវការជាបណ្តើរៗចាប់ តាំងពីដាំរហូតដល់ប្រមូលផល គឺធ្វើឲ្យស្លឹកក្រាស់ ដើមធំរឹងមាំ ពង្រីកប្រព័ន្ធឫឲ្យរឹតតែសកម្ម ដើម្បីការដឹកជញ្ជូនសាធាតុទឹក និងរ៉ែផ្សេងៗ។
-មុនពេលដាំគឺទ្រាបបាត ជីធម្មជាតិ ១៥-២៥តោន ជី១៥.១៥.១៥ ចំនួន២០០ គ.ក្រ/ហ.ត។
-ក្រោយពេលដាំរយៈពេល១៨-២០ថ្ងៃគេប្រើជី១៥.១៥.១៥ ចំនួន២០០គ.ក្រលាយ ជាមួយនឹងជីអ៊ុយរ៉េ ៤៦% ចំនួន៧០-៨០គ.ក្រ និងជីប៉ូតាស្យូម ៦០%ចំនួន១០០គ.ក្រក្នុងដី ១ហ.តលាយជាមួយគ្នាហើយលាយនៅចន្លោះគម្ពនិងលុបដីឲ្យជិតហើយស្រោចទឹកឲ្យ ជោគ។
-ក្រោយដាំរយៈពេល៣០-៣៥ ថ្ងៃ ត្រូវដាក់ជីបំប៉នប្រភេទអ៊ុយរ៉េ ៤៦% ចំនួន៥០-៦០ គ.ក្រក្នុងមួយហ.តដោយលាយទឹកស្រោចឬដាក់តាមចន្លោះគុម្ពក្រោយទឹកស្រោចឬបញ្ចូល ទឹកភ្លាម ។
-ក្រោយដាំរយៈពេល ៤៥ -៥០ ថ្ងៃ ត្រូវដាក់ជីជាលើកចុងក្រោយដោយប្រើភេទជី ១៥.១៥.១៥ ចំនួន១០០គ.ក្រ លាយជាមួយនឹងជីអ៊ុយរ៉េ ៤៦% ចំនួន៨០%និង ជីប៉ូតាស្យូម ចំនួន ៥០គ.ក្រ ហើយដាក់តាមចន្លោះជួរស្ពៃ បន្ទប់មកស្រោចឬបញ្ចូលទឹកភ្លាម។
III.ជំងឺនិងវិធានការពារ
១-អំពីជំងឺសំខាន់ៗ
-ជំងឺពកឫស : ជាទូទៅគេប្រទះឃើញជំងឺនេះ តែងតែកើតនៅលើឫធ្វើឲ្យពក និង រួញ ស្លឹកពណ៌លឿងផ្នែកខាងក្រោម ហើយទុំជ្រុះស្លឹក ក្នុងដំណាក់កាលស្ពៃក្តោបនិងកំពុង ក្តោប ជំងឹនេះកើតរីករាលដាលពីដើម១ទៅដើម១ ដោយសារទឹកយ៉ាងរហ័សវាស្ថិតនៅក្រុមជំងឺ ផ្សិត គេត្រូវដកដើមនោះចេញហើយជ្រំដីហាលឲ្យស្ងួតត្រង់កន្លែងកើត និងបាចកំបោរទុក ចោល។
-ជំងឺរលួយឫ : ធ្វើឲ្យលឿងស្លឹកក្រោមដើមទាំងនោះស្រពោនក្រោមមក ឫសទន់ រលួយប្រែពណ៌ទៅជាខ្មៅ ស្ពៃក្តោបមិនអាចលូតលាស់បានឡើយវាបំផ្លាញ់គ្រប់ដំណាក់ កាលលូតលាស់។ ក្រៅពីនេះនៅមានជំងឺជាច្រើនទៀតនៅក្រុមជំងឺផ្សិត ដូចជា Altermaria leaf spot. Downy Midewspot, White mold តែងតេបំផ្លាញ់គ្រប់ដំណាក់កាលលូតលាស់។
-ក្រុមជំងឹ បាក់តេរី : មានជំងឺ Soft rot Black rot បណ្តាលមកពីមេរោគ Xanthomonas ភាគច្រើនធ្វើឲ្យរលួយបណ្តូលស្ពៃ និងរលាកក្នុងរលាក្តោបតាមស្រទាប់ៗ ហើយទន់។
-ក្រុមវិរុស: ធ្វើឲ្យរួញស្លឹកលែងលូតលាស់ វាបណ្តាលមកពីពួកចៃ រោមបំផ្លាញ។ ២- វិធានការការពារ និងកំចាត់ជំងឺ
-ជំងឹផ្សិត : បន្ថយការស្រោចទឹក និងស្រោចជីអាសូត ទុកឲ្យដីស្ងួត ដកស្មៅឲ្យស្អាត បាចកំបោរត្រងកន្លែងកើត និងយកថ្នំាផ្សិតដូចជា Orthocide Zineb Mancozeb ចំនួន ២០ក្រាម លាយទឹក១៥លីត្រ បាញ់ការពារនៅពេលឃើញសញ្ញាលើស្លឹកមុនពេលជំងឺនេះ រីករាលដាល។
-ជំងឺបាក់តេរី : បន្ថយការស្រោចទឹក ដកដើមកើតជំងឺចេញ ប្តូរមុខដំនាំផ្អាកការដំាដុះ ដុតសំលាប់មេរោគក្នុងដីថា្នក់បណ្តុះ។
-ក្រុមជំងឺវីរុស : បាញ់ថ្នាំសំលាប់ចៃ មមាច ទ្រីពដកដើមទាំងនោះចោល និងជ្រើសរើស ពូជធន់។
IV. អំពីសត្វល្អិតចង្រៃ និង ការការពារ
១-ដង្កូវយោលទោង : ដង្កូវប្រភេទនេះតែងតែបំផ្លាញលើប្រភេទដំណាំអំបូរស្ពៃ គ្រប់ប្រភេទវាមានអាយុកាលខ្លីពីពងរហូតដល់មេអំបៅ ចំនួនតែ្១២-១៦ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ វាស៊ី សំបកជាលិការុក្ខជាតិពីផ្នែកខាងក្រោមធ្វើឲ្យស្ពៃក្តោបលែងដុះលូតលាស់បាន។ ដើម្បី ការពារដង្កូវប្រភេទនេះ គឺគេចាប់ផ្តើមដំានៅចុងរដូវភ្លៀងពិសេសខែ១០-១១ ដើម្បីអោយ ស្ពៃក្តោបជាប់ ក្នុងខែទី១២ ជារដូវដែលដង្កូវយោលទោងបំផ្លាញមិនធ្ងន់ធ្ងរ។ ម្យ៉ាងទៀត គេសាបកូនស្ពៃក្តោបនៅក្នុងសំណាញ់ ការពារកូនស្ពៃមិនឲ្យមិនឲ្យមានដង្កូវចូលស៊ីធ្វើ ឲ្យស្ពៃអាចលូតលាស់លឿន។ ចំពោះកម្មវិធី IPM គេចិញ្ចឹមសត្វមានប្រយោជន៍ឲ្យតាម កំចាត់ដង្កូវយោលទោងតាមងប្រព័ន្ធ Biology Cal Control គឺឈ្មោះ Cotesia Plutellae និង MicroplitsPlutellae សត្វឳម៉ាល់ពីរប្រភេទតែងតែត្រូវការដង្កូវយោលទោង ដើម្បីបង្កើតកូន ចៅរបស់វា។
ការសំអាតស្មៅ ជ្រើសរើសរដូវ ដាំលាយជាមួយដំនាំឯទៀត ការប្រើប្រាស់ពូជ ធន់ ជាវិធានការដែលអាចជ្រើសរើសបាន វិធានការចុងក្រោយគឺ ការប្រើប្រាស់ថ្នាំប្រភេទ ដូចជា B.T គឺ Bacilus Thutingiensis មានzondor vitagro.Dielfin. Bacillus ដោយលាយជាមួយថ្នាំ គីមីពុលដូចជា Sumicidine, Sumiothion, Me ប្រើកំរិតមួយ១,៥លីត្រ-២លីត្រ/ហ.ត។
២- ដង្កូវហ្វូងឈ្មោះ Spodoptera SP វាតែងតែស៊ីដំណាំស្ពៃក្តោបគ្រប់ដំណាក់កាល លូតលាស់ ធ្វើឲ្យស្ពៃក្តោបត្រូវខូចខាតទាំងស្រុង។ លក្ខណៈពិសេសរបស់វាគឺវាញាស់ទាំង ហ្វូងៗ ចាប់ពីពងទៅដល់ មេអំបៅមានអាយុ ៤២ថ្ងៃការកំចាត់មានប្រសិទ្ធភាពគឺពេលវា ទើបញាស់។
៣- ដង្កូវស៊ីកំពូលស្ពៃ : វាស៊ីតែកំពូលខ្លីៗ។
៤- សត្វទាគូ : វាស៊ីដោយចាក់ទំលុះស្លឹកឲ្យធ្លុះរទុះៗ ពេលវាទើបញាស់នៅក្នុងដី កូនដង្កូវតែងតែស៊ីឫសស្ពៃ ធ្វើឲ្យស្ពៃញមស្រពោន គេបាចមុនពេលដាំ ឬក្រោយរយះពេល ដាំមួយអាទិត្យឈ្មោះថ្នាំ Furadun ៣H និង ៥H កំចាត់ដង្កូវរបស់វានៅពេលតូចៗ។ ក្រៅពី នេះគេបាញថំា្នដូចជា ដង្កូវយោលទោងដែរ តែមិនបាញ់ថ្នាំប្រភេទ BT ទៅលើដង្កូវ SpodopteraCabbage Webworm ឬ Fleabeetle ទេ។
ការកំចាត់តាមវីធីសាស្ត្រ ក្សេត្រសាស្ត្រ : អាចជួយឲ្យការដំាដុះលូតលាស់បានល្អ ប្រសើរ។
V. ការប្រមូលផល
ការប្រមូលផលត្រូវធ្វើឡើងទៅតាមប្រភេទពូជ ពូជធន់មានអាយុកាល ពី៩០-១១០ថ្ងៃ ក្រោយដាំ ពូជកណ្តាលគឺ៨០-៩០ថ្ងៃពូជស្រាលពី៦៥-៧០ថ្ងៃប៉ុន្តែការដាំនៅប្រទេសកម្ពុជា សមស្របគឺពូជ៨០-៩០ថ្ងៃ គឹពូជ KK Cross និង Rareball មុនពេលប្រមូលផលគេផ្អាកការ ស្រោចទឹករយៈពេល ៥-៧ថ្ងៃ ដើម្បីស្ពៃក្តោបរឹតណែន ។ គេកាត់ដោយរក្សាសន្លឹកខៀវព័ទ្ធ ជុំវិញក្តោបចំនួន ៣-4សន្លឹកដើម្បីរក្សាទុកបានយូរ និងធានាការដឹកជញ្ចូនទៅកាន់ទីឆ្ងាយៗ នៅប្រទេសកម្ពុជាទិន្នផលជាមធ្យោមចន្លោះពី ២៥- ៣០តោន/ហ.ត។
18,Jan,2012/11:35AM By D3U

Posted in: កសិកម្មចំរុះ